Aydın Lisesi'nin Tarihi Kapısı

Konu: Aydın Lisesi'nin Tarihi Kapısı Çarş. Mart 11, 2009 5:50 pm

AYDIN LİSESİ'NİN TARİHİ KAPISI

Aydın Lisesi'nin Tarihi Kapısı P_2661_o

Selçuklular Döneminde kapılar anıtsal büyüklükte yapılmıştır. Yapılan binaların dış cephesindeki en önemli öğeler büyüklükleri ve süslemeleri ile kapılar olmuştur. Bu kapların çoğunluğu mermer ve çini süslemelere, geometrik işlemelere sahiptir. Herhangi bir Selçuklu yapıtına ilk girişte gösterilen bu özen gücün simgesi olarak düşünülmüştür. Osmanlının erken döneminde yapılan anıtsal yapılarda da büyük Taç kapı örnekleri yaygındır. Yine bu kapılarda oyma ve çini ile süslemeler önemli yer tutar. Ancak zamanla anıtsal kapılar yerine tüm binanın ihtişamlı olmasına özen gösterilmiştir. Dış cepheden çok iç cephe yoğun olarak süslenmeye başlanmıştır. Cumhuriyet Döneminin ilk binalarında dış görünüm ve kapı yine sanatsal özellik taşımaya başlamıştır. Bu dönemde Aydın İlinde yapılan en önemli binalardan birisi de “Aydın Lisesi” binasıdır.

Aydın Lisesi ilk kez 1927-1928 eğitim yılı başında Vilayet Özel Bütçesi içinde "İkbal Okulu" adı altında Ortaokul olarak açılmıştır. Okul 25 kız, 35 erkek olmak üzere 60 öğrenci ile Türkiye Cumhuriyeti milli eğitim kurumları arasına katılmıştır. Ortaokul binasının yapımı 1928 yılının eylül ayında tamamlanmıştır. Bugün "Eski Bina" ya da "Ana Bina" olarak bilinen ve halen Türkiye Cumhuriyeti'ne hizmetini sürdüren binanın üzerinde Osmanlıca "AYDIN CUMHURİYET MEKTEBİ" yazmaktadır.

Kapımız Selçuklu ve Erken Osmanlı dönemlerindeki gibi anıtsal bir yapı özelliği göstermese de günün şartlarına göre iyi yapılmış bir eserdir. Taç Kapı özelliğindeki giriş bölümünün yüksekliği 8 metreyi geçmektedir. Asıl kapının şekline uygun giriş bölümü binanın yüksekliğini geçecek şekilde yükseltilmiştir. İki kaide kolonlu bu alana üç basamaklı bir merdivenle ulaşılmaktadır. Asıl kapı alanının üzerindeki bölümde içinde ay yıldız bulunan çini süslemesi bulunmaktadır. Aynı boyuttaki bu çiniler binanın iki ön yüzünde bulunmaktadır. En üst bölümde ise saat kulesi yer almaktadır. Bu kulenin görünümü ana geometrik yapıyı tamamlayan bir geometrik düzende yapılmıştır.

Demir kapının genişliği dıştan dışa olmak üzere 2 metre 36 santimetredir. Yüksekliği ise 3 metre 37 santimetredir. Kapı iki ana kanattan oluşur. Her ikisi üzerinde genişlikleri 80 santimetre ve yükseklikleri 1 metre 57 santimetre olan cam takılı kanatlar bulunmaktadır. Alt kısımlarda 1 metre 12 santimetre kenara sahip olan iki kare bölüm bulunmaktadır. Bu bölümlerin dört köşeleri le orta kısımlarında motifler bulunmaktadır. Bu motifler döküm tekniği ile üretilmiştir. Kapı kollarından birisi kaybolmuştur. Kilit sistemi oldukça büyük ve çalışır vaziyette bulunmaktadır. Dışarıdan anahtar ile açılan kapı içeriden kol yardımı ile kilit dili ileri sürülerek açılmaktadır. Ancak içeriden kolayca açılmasını önlemek için kapı üzerine bir asma kilit monte edilmiş ama orijinal kilit sistemi korunmuştur.

80 yıllık kapının bir çok özelliği bulunmaktadır. Kapı bina ile yaşıt durumda ve orjinaldir. Oldukça sağlam ve kullanılır durumdadır. Hiçbir yerinde kaynak kullanılmadan üretilmiştir. Tüm parçaları perçinlenerek ya da küçük levhalar ile sarılarak birbirine tutturulmuştur. Cam kanatları dışarıdan gelecek darbelerden korumak için yapılan bölümün geometrik düzeni ve görünümü mükemmel düzeyde uyumludur. Bu bölümdeki tüm parçalar saç levhalarla birbirine sarma tekniği ile tutturulmuştur. Üzerindeki boyalar hiç kazınmadan sürekli olarak boyanmıştır. Bu nedenle üzerinde kalın bir yağlı boya tabakası oluşmuştur.

Sadece okulumda ya da Aydın’da değil, ülkemizin her köşesinde böyle binlerce tarihi eser bulunmaktadır. Tüm eserlerin büyük bir dikkatle korunarak gelecek nesillere aktarılması ve kültürümüzün korunması gerekmektedir. Herkesi bu konuda duyarlı olmaya çağırıyorum. Gelecek kuşaklar için kültürümüzü el birliği ile koruyalım.

cihan009 ; Kullanıcının İmzası

Konu: Geri: Aydın Lisesi'nin Tarihi Kapısı Çarş. Mart 11, 2009 5:53 pm

Güzel bir bilgi

Aydın Lisesi'nin Tarihi Kapısı 251402

єякαм ; Kullanıcının İmzası